Vấn đề ô nhiễm môi trường hiện nay đã và đang trở thành một trong những vấn đề nóng bỏng gây nhiều bức xúc cho dư luận xã hội. Ô nhiễm môi trường luôn đi kèm với những tác hại khó lường đến sự phát triển kinh tế – xã hội, làm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, sự sống của con người và các sinh vật. Vậy ô nhiễm môi trường là gì? Có những loại ô nhiễm nào là chủ yếu và gây ra những tác hại nhiều nhất?


>> Xem thêm: 4 ngành công nghiệp gây ô nhiễm nguồn nước

Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường hiện nay

Các doanh nghiệp thiếu trách nhiệm, quan liêu, thiếu chặt chẽ

Nguyên nhân thứ hai gây ra ô nhiễm môi trường chính là sự thiếu trách nhiệm của các doanh nghiệp. Do đặt nặng mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận, không ít doanh nghiệp đã vi phạm quy trình khai thác, góp phần gây ô nhiễm môi trường đáng kể.


Mặt khác, hệ thống xử lý nước thải tại một số khu công nghiệp chưa hoạt động hiệu quả, nước thải sinh hoạt bị ô nhiễm được thải liên tục ra sông, hồ gây nhiễm độc nguồn nước tự nhiên. Bên cạnh đó, chính sự quan liêu, thiếu chặt chẽ trong công tác quản lý bảo vệ môi trường của nhà nước cũng đang tiếp tay cho hành vi phá hoại môi trường. Ngoài ra, lượng xe cộ lưu thông ngày càng nhiều ở nước ta cũng góp phần không nhỏ vào việc gây ô nhiễm bầu không khí.

Ý thức của người dân

Đầu tiên, đó chính là sự thiếu ý thức nghiêm trọng và thờ ơ của người dân. Nhiều người cho rằng những việc mình làm là quá nhỏ bé, không đủ để làm hại môi trường. Một số người lại cho rằng việc bảo vệ môi trường là trách nhiệm của nhà nước, của các cấp chính quyền...trong khi số khác lại nghĩ rằng việc môi trường đã bị ô nhiễm thì có làm gì cũng "chẳng ăn thua", và ô nhiễm môi trường cũng không ảnh hưởng đến mình nhiều. Và chính những suy nghĩ này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến việc giáo dục cũng như tư duy bảo vệ môi trường của các thế hệ trẻ về sau.


Thật vậy, người lớn không làm gương để giáo dục trẻ em. Theo quan sát, tại các trường học, chúng tôi nhiều lần chứng kiến phụ huynh đưa con đi học đến cổng trường dừng lại ăn sáng và sau khi ăn xong, thay vì bỏ hộp xôi, hộp bánh vào thùng rác thì họ lại vứt ngay tại chỗ. Mặc dù, các trường học có treo rất nhiều tấm biến, khẩu hiệu cấm xả rác bừa bãi nhưng phụ huynh vẫn thản nhiên xả rác nơi công cộng thì rất khó hình thành ý thức tốt cho thế hệ trẻ. Việc phá hoại môi trường của một người chỉ ảnh hưởng nhỏ nhưng nếu gọp nhiều người lại thì rất lớn. Một tờ giấy, vỏ hộp sữa, túi ni-lông,... tuy nhỏ nhưng tích tụ lại lâu ngày sẽ gây ô nhiễm, mất mỹ quan, rác thải đọng lại trong các lô-cốt gây ra tình trạng cống thoát nước bị nghẹt mỗi khi mưa lớn hay thủy triều lên.

Trẻ em là đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất

Chỉ trong năm 2012 thế giới có 7 triệu trường hợp tử vong do các bệnh liên qua đến ô nhiễm môi trường, chủ yếu là các bệnh về phổi và tim mạch do không khí bị ô nhiễm. Tổ chức Y tế Thế giới cũng cho biết, mỗi năm có đến 2 triệu trẻ em tử vong vì các bệnh bệnh nhiễm khuẩn hô hấp cấp, trong đó 60% là do ô nhiễm không khí. Ngoài ra, trong một báo cáo khác, WHO cũng đưa ra dự tính mỗi năm có khoảng 3-5% trẻ em trên toàn thế giới sinh ra bị khuyết tật bẩm sinh, mà nguyên nhân chính là do ô nhiễm môi trường.


Tại Việt Nam, tỉ lệ trẻ em bị các bệnh liên quan đến ô nhiễm môi trường gia tăng mạnh trong khoảng 20 năm trở lại đây. Chỉ tính riêng tại Bệnh viện Nhi đồng 1 ở TP. HCM, so sánh số liệu trong 10 năm (1996 và 2005) cho thấy, số trẻ em phải nhập viện điều trị bệnh hen suyễn tăng từ 3.047 trường hợp lên đến 11.491 trường hợp, viêm tai giữa tăng từ 441 lên 1.999 ca, nhiễm khuẩn hô hấp dưới tăng từ 2.727 trường hợp lên 3.772 trường hợp.

>> Xem thêm: Một vài loại cây có tiềm lực xử lý ô nhiễm môi trường

Một nghiên cứu gần đây cho thấy, ô nhiễm môi trường có liên quan trực tiếp đến sự gia tăng bệnh tiểu đường tuýp 2 ở trẻ nhỏ. Để đi đến kết luận này, các nhà khoa học đã phải tiến hành xét nghiệm mẫu máu của 378 trẻ nhỏ 10 tuổi, từ đó phát hiện ra những trẻ sống trong khu vực không khí bị ô nhiễm có nồng độ insulin cao hơn hẳn so với trẻ nhỏ sống ở khu vực ít bị ô nhiễm.


Tóm lại, tình trạng ô nhiễm môi trường ở Việt Nam tuy nghiêm trọng nhưng vẫn còn có thể cứu vãn nếu mỗi người dân biết góp sức của mình, chung tay bảo vệ môi trường. Hãy hô vang khẩu hiệu "Vì môi trường xanh - sạch - đẹp" và cũng là vì cuộc sống của chính chúng ta cũng như các thế hệ sau.